โดย พัลลาส Pallas@horauranian.com
21 มีนาคม 2562

ยุคนี้ ประเทศที่คนไทยนิยมไปเที่ยวอันดับต้นๆ ก็คือ ประเทศญี่ปุ่น โดยยอดคนไทยไปเที่ยวญี่ปุ่นเดี๋ยวนี้ทะลุไปเกิน 1 ล้านคนต่อปีแล้ว สถานที่ท่องเที่ยวที่คนไทยมักไปเที่ยวในญี่ปุ่นก็คือ วัด และ ศาลเจ้า เพื่อไหว้พระขอพร ผมจึงขอนำเกร็ดการไหว้พระของพรศาลเจ้าญี่ปุ่นมาเล่าสู่กันฟังครับ

คนญี่ปุ่นนับถือศาสนาพุทธจำนวนมาก แต่ที่นั่นไม่ได้นับแบบเคร่งครัดนัก มีการผสมผสานศาสนาและความเชื่อกับ ลัทธิชินโต ซึ่งเป็นความเชื่อในเทวดาและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของท้องถิ่น ดังนั้น ในวัดหรือศาลเจ้า ไม่ได้มีเพียงพระพุทธรูปให้กราบไหว้ แต่จะมีรูปปั้นพระโพธิสัตว์ เทวราช และเทวดาของลัทธิชินโต ให้กราบไหว้ในสถานที่เดียวกันด้วย ว่าไปก็ไม่ต่างจากบ้านเรา ที่ในวัด ก็มักมีรูปเคารพเทวดาของศาสนาอื่นมาให้คนกราบไหว้อยู่เหมือนกัน

เมื่อเราเข้าไปในศาลเจ้าญี่ปุ่น มักจะมีบ่อน้ำอยู่ด้านหน้าก่อนถึงวิหารหลัก ตามธรรมเนียม เราต้องทำการชำระล้างให้บริสุทธิ์ก่อนไหว้พระ ด้วยการล้างมือให้สะอาดก่อนเข้าไปไหว้ การล้างมือตรงนี้เรียกว่า เทมิซึ (temizu) หรือ โจซึ (chōzu) วิธีการ (ดูภาพประกอบ) ก็คือ
1) หยิบกระบวยด้วยมือขวาตักน้ำมารดมือซ้าย
2) สลับกระบวยมาไว้มือซ้าย แล้วตักน้ำรดมือขวา
3) สลับกระบวยมาไว้มือขวาอีกครั้ง แล้วเทน้ำจากกระบวยบนมือซ้ายเพื่อบ้วนปาก (ห้ามใช้ปากมาสัมผัสปากกระบวยเพื่อบ้วนปากโดยตรง)
4) ยกกระบวยด้วยมือทั้งสองข้างขึ้นมาตรงๆเพื่อเทน้ำที่เหลือไหลลงผ่านมือทั้งสอง
เป็นอันเสร็จขั้นตอน เทมิซึ

หลังจากนั้น เราก็เดินไปที่วิหารหลักเพื่อไหว้พระขอพร ปกติแล้วจะมี กล่องรับบริจาคอยู่หน้าวิหาร ให้เราโยนเหรียญบริจาคลงกล่องไปได้เลย จำนวนเงินขึ้นกับเรา อย่างไรก็ตาม เขามักนิยมใช้เหรียญห้าเยนในการขอพรเพราะคนญี่ปุ่นเรียกเหรียญห้าเยนว่า โกเอน (go-en ) ซึ่งพ้องเสียงกับคำ โกเอน ご縁 ที่แปลว่า ความสัมพันธ์ คนญี่ปุ่นเชื่อกันว่า เหรียญห้าเยนจะเชื่อมโยงโชคดีจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาหาตัวเรา ดังนั้น ถ้าเรามีเหรียญห้าเยนก็สามารถโยนลงกล่องบริจาคเพื่อขอพรได้นะครับ แต่เหรียญห้าเยนหาค่อนข้างยากนิดนึง

ตรงหน้ากล่องบริจาค มักมีกระดิ่งอยู่ด้านบนโดยมีเชือกเส้นใหญ่ห้อยลงมา เราสามารถดึงเชือกสั่นกระดิ่งได้ เชื่อกันว่าเสียงกระดิ่งจะขับไล่พลังงานด้านลบที่นำความโชคร้ายออกไป และเชื้อเชิญพลังงานด้านบวกและเหล่าเทพยดาเข้ามาให้พรแก่เรา

มาถึงจังหวะสำคัญคือการไหว้พระขอพร มีขั้นตอนดังนี้ครับ
1) ยืนตรงทำความเคารพ
2) คำนับ 2 ครั้ง
3) ปรบมือ 2 ครั้ง
4) พนมมือ อธิษฐานขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์
5) ปิดท้ายด้วยการคำนับอีกหนึ่งครั้ง

ธรรมเนียมการไหว้พระขอพรแบบนี้มีมาตั้งแต่ยุคเมจิ (ศตวรรษที่ 19) แต่มีข้อยกเว้นสำหรับศาลเจ้าบางแห่ง เช่น ศาลเจ้า อิซึโมะโอยะชิโระ จะให้คำนับ 2 ครั้ง, ปรบมือ 4 ครั้ง และคำนับ 1 ครั้ง ฯลฯ

หวังว่าเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยอันนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน โดยเฉพาะคนที่จะไปไหว้พระที่ญี่ปุ่น นะครับ ขอให้ทุกคนสมหวังดังพรที่ปรารถนากันถ้วนทั่วครับ

เครดิตภาพจากหนังสือ Shinto Shrine โดย Kato Kenji รูปประกอบโดย Iwasaki Jun